Trong quy trình xử lý vải trước nhuộm, tẩy trắng là một bước không thể thiếu nhằm loại bỏ màu tự nhiên và tạp chất có trong sợi vải. Trong số các chất tẩy được sử dụng hiện nay, oxy già (Hydrogen Peroxide – H₂O₂) được xem là một trong những lựa chọn tối ưu nhờ vào hiệu quả cao, khả năng phân hủy sinh học và tính thân thiện với môi trường. Vậy cơ chế tẩy trắng của oxy già là gì? Tại sao chất này lại được sử dụng phổ biến đến vậy trong ngành dệt may? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.
Tại sao phải tẩy trắng vải trước khi nhuộm?
Trong trạng thái nguyên bản, sợi vải (đặc biệt là sợi cellulose như cotton, lanh, tre) chứa nhiều tạp chất tự nhiên như nhựa bông, sáp, pectin, và đặc biệt là các hợp chất tạo màu tự nhiên như carotenoids, flavonoids, tannins… Các chất này không chỉ làm vải có màu ngà, sậm mà còn ảnh hưởng đến khả năng thấm hút thuốc nhuộm, khiến màu không đều, kém bền và thiếu thẩm mỹ.
Do đó, tẩy trắng là công đoạn bắt buộc để:
- Làm sạch vải, loại bỏ tạp chất hữu cơ.
- Nâng cao độ trắng và độ đồng đều màu của vải.
- Tăng khả năng hấp thụ thuốc nhuộm và hoàn tất sau cùng.
Oxy già – Chất tẩy trắng ưu việt trong dệt may
Oxy già (H₂O₂) là một chất lỏng không màu, có tính oxi hóa mạnh, đặc biệt hiệu quả trong việc phá vỡ các liên kết hóa học của các hợp chất màu hữu cơ. Trong ngành dệt may, H₂O₂ được sử dụng rộng rãi để tẩy trắng các loại vải như:
- Cotton
- Lanh (Linen)
- Viscose
- Polyester pha cotton
H₂O₂ thường được sử dụng ở nồng độ công nghiệp (30–50%) và cần kết hợp với các phụ gia hóa học để đạt hiệu quả tối ưu trong quá trình tẩy trắng.
Cơ chế tẩy trắng của oxy già – Phân tích chi tiết
Phản ứng phân hủy tạo oxy hoạt tính
Khi được gia nhiệt trong môi trường kiềm (pH 10–11), oxy già phân hủy tạo ra oxy hoạt tính (oxygen nascent – [O]) thông qua phản ứng sau:
H2O2→H2O+[O]\text{H}_2\text{O}_2 \rightarrow \text{H}_2\text{O} + [O]
Oxy nguyên tử này là một chất oxi hóa mạnh, có khả năng tấn công trực tiếp vào các phân tử hữu cơ có cấu trúc màu, phá vỡ chúng thành các chất không màu.
Oxi hóa các hợp chất tạo màu
Oxy hoạt tính tấn công vào:
- Liên kết đôi C=C trong cấu trúc của các sắc tố thực vật.
- Nhóm chức (–OH, –CHO, –COOH) của các hợp chất polyphenol, flavonoid, tannin,…
Kết quả:
- Các hợp chất màu bị cắt nhỏ, biến đổi cấu trúc → trở nên không màu hoặc nhạt màu.
- Tạp chất hữu cơ bị phân rã thành các phân tử nhỏ hơn, dễ bị rửa trôi khỏi bề mặt vải.
- Vải sau tẩy trở nên sạch, trắng sáng, mềm mại và dễ nhuộm hơn.
Tác dụng phụ cần kiểm soát
Nếu không kiểm soát tốt điều kiện phản ứng (quá nhiệt, pH quá cao, thiếu chất ổn định), oxy già có thể gây hư hại sợi vải do phản ứng oxi hóa quá mức, dẫn đến giòn sợi, rách vải.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả tẩy trắng bằng H₂O₂
pH của dung dịch
Môi trường kiềm nhẹ (pH 10–11) là điều kiện lý tưởng để H₂O₂ phân hủy từ từ và ổn định, tạo ra oxy hoạt tính mà không gây phản ứng mạnh, đảm bảo an toàn cho sợi vải.
Nhiệt độ
Nhiệt độ xử lý thường từ 80–100°C. Nhiệt độ càng cao, tốc độ phản ứng phân hủy H₂O₂ càng nhanh → hiệu quả tẩy trắng cao hơn, nhưng cần kiểm soát để không làm hỏng vải.
Thời gian xử lý
Thời gian thường kéo dài từ 30–60 phút tùy theo loại vải và mức độ trắng mong muốn.
Chất ổn định và phụ gia
- Chất ổn định (ví dụ: natri silicat, magiê silicat): giúp H₂O₂ phân hủy từ từ, tránh phản ứng đột ngột gây bọt mạnh và hư sợi.
- Chất hoạt động bề mặt: giúp tách tạp chất ra khỏi bề mặt sợi.
- Chất tạo kiềm (NaOH): điều chỉnh pH về mức phù hợp cho phản ứng.
Ưu điểm nổi bật của oxy già trong tẩy trắng vải
- Thân thiện môi trường: sản phẩm phân hủy chỉ là nước và oxy – không gây ô nhiễm.
- Không gây vàng vải như tẩy bằng clo.
- Không tạo sản phẩm phụ độc hại như Dioxin (so với các chất tẩy gốc halogen).
- Phù hợp với nhiều loại vải và yêu cầu màu sắc đầu ra.
Kết luận
Cơ chế tẩy trắng của oxy già trong ngành dệt may là một quá trình oxi hóa hiệu quả, giúp loại bỏ tạp chất và làm trắng sợi vải một cách an toàn, thân thiện với môi trường. Nhờ đặc tính oxi hóa mạnh, dễ kiểm soát và không gây hại môi trường, H₂O₂ đang ngày càng được ưu tiên sử dụng trong các nhà máy dệt hiện đại, đặc biệt là trong bối cảnh ngành công nghiệp dệt đang chuyển mình theo hướng sản xuất xanh, bền vững và tiết kiệm năng lượng.
Mua Oxy Già – HYDROGEN PEROXIDE H2O2 50% – Hàn Quốc Ở Đâu?
Huy Hoàng Chemical tự hào là nhà phân phối chính thức sản phẩm Oxy Già – HYDROGEN PEROXIDE H2O2 50% – Hàn Quốc tại Việt Nam. Với hơn 20 năm kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng những sản phẩm chất lượng cao và dịch vụ chuyên nghiệp.
Liên Hệ Với Chúng Tôi
- Hotline: 0948 290 290
- Email: pkd@hoachathuyhoang.com
Huy Hoàng Chemical rất hân hạnh được phục vụ và đồng hành cùng quý khách trong mọi nhu cầu về hóa chất. Hãy liên hệ với chúng tôi để nhận được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất về sản phẩm Oxy Già – HYDROGEN PEROXIDE H2O2 50% Hàn Quốc.
